Maria Wąsowska to wybitna postać w polskim świecie sztuki, specializująca się w linorycie, znana ze swojego wyjątkowego wkładu w dziedzinie grafiki.
Urodziła się 7 marca 1931 roku w Chełmży, a swoje życie zakończyła 7 maja 1993 roku w Toruniu. Jej twórczość na trwałe wpisała się w kanon polskiej sztuki graficznej, gdzie linoryt zajmował poczesne miejsce w jej artystycznym dorobku.
Życiorys
Maria Wąsowska to postać niezwykle istotna w polskim świecie sztuki. Rozpoczęła swoją edukację na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 1953 roku uzyskała dyplom w pracowni wybitnych profesorów: Jerzego Hoppena oraz Edwarda Kuczyńskiego. Po zakończeniu studiów w Toruniu, kontynuowała swoją edukację artystyczną w prestiżowej Akademii Królewskiej w Kopenhadze, co podkreśla jej dążenie do artystycznego rozwoju.
Od 1953 roku była członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, a w 1980 roku zdobyła uznanie wśród swoich kolegów, zostając wybraną na prezesa ZO ZPAP. Taki awans świadczy o jej wpływie na sztukę i społeczność artystyczną w Polsce.
W 1966 roku Maria Wąsowska została wyróżniona jako jedna z najważniejszych współczesnych artystów, obok takich legend jak: Pablo Picasso, Joan Miro, Paul Klee, Max Ernst, Georges Braque, Roy Lichtenstein czy Alberto Giacometti. Tego rodzaju uznanie podkreśla jej znaczenie w szerszym kontekście historii sztuki oraz jej wpływ na rozwój nowoczesnego malarstwa.
Działalność artystyczna
Maria Wąsowska była niezwykle aktywną artystką, która brała udział w licznych projektach twórczych między 1954 a 1992 rokiem. Jej działalność obejmowała członkostwo w wielu znaczących grupach artystycznych, w tym w Grupa Toruńskiej oraz Międzynarodowym Stowarzyszeniu Drzeworytników Xylon z siedzibą w Szwajcarii. Od 1959 roku jej prace były prezentowane na międzynarodowej scenie artystycznej, co przyczyniło się do promowania polskiej sztuki na świecie. Wąsowska regularnie uczestniczyła w międzynarodowych konferencjach oraz wernisażach, co zaowocowało szerokim uznaniem.
wernisaże i ekspozycje krajowe (wybór)
Na krajowym rynku sztuki Wąsowska zadebiutowała w licznych wystawach, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych. Łącznie miała 52 udziały w ogólnopolskich wystawach zbiorowych oraz 21 indywidualnych ekspozycji, w tym:
- Galeria BWA Toruń (1959),
- Galeria BWA Olsztyn (1961),
- Galeria Sztuki MDM Warszawa (1966),
- Galeria BWA Olsztyn (1966),
- Galeria BWA Zielona Góra (1970),
- Kordegarda Warszawa (1974),
- Galeria BWA Słupsk (1980).
wernisaże i ekspozycje międzynarodowe (wybór)
W międzynarodowym kontekście, artystka wystawiała swoje prace w 34 indywidualnych wystawach zrealizowanych w uznawanych ośrodkach oraz galeriach sztuki współczesnej. Dodatkowo, była uczestniczką 76 ekspozycji zbiorowych, które przyciągały uwagę koneserów sztuki z całego świata. Jej prace można było zobaczyć w takich krajach jak:
- Indie (1959),
- Islandia (1959, 1977),
- Dania (1959, 1960, 1961, 1963, 1969, 1971, 1972, 1980),
- Chiny (1960),
- KRLD (1960),
- Mongolia (1960),
- Belgia (1961, 1963, 1969, 1973),
- Francja (1962, 1963, 1971, 1977, 1984),
- Kuba (1963, 1981, 1982),
- Meksyk (1964, 1971, 1975),
- Urugwaj (1964),
- Wenezuela (1964),
- Czechosłowacja (1964, 1967, 1970, 1973, 1975, 1981),
- USA (1965, 1974, 1977),
- Niemcy (1965, 1970, 1971, 1972, 1975, 1976, 1980, 1981),
- Włochy (1966, 1970, 1987),
- ZSRR (1966, 1970, 1975),
- Chile (1967),
- Norwegia (1968, 1972, 1975, 1978),
- Kanada (1969, 1976),
- Szwecja (1970, 1973),
- Nigeria (1970),
- Cejlon (1971),
- Japonia (1971),
- Turcja (1971, 1981),
- Algieria (1973),
- Laos (1973),
- Luksemburg (1973),
- Szwajcaria (1973),
- Finlandia (1976),
- Egipt (1980),
- Portugalia (1981),
- Rumunia (1981),
- Jugosławia (1988).
Nagrody i wyróżnienia
krajowe
W ciągu swojej kariery artystycznej Maria Wąsowska zdobyła szereg prestiżowych nagród oraz wyróżnień na krajowej scenie sztuki. W 1962 roku wyróżniono ją na II Wystawie „Targi wzornictwa przemysłowego” w Warszawie. Kolejnym znaczącym osiągnięciem była nagroda Ministerstwa Kultury i Sztuki podczas wystawy grafiki i rzeźby pod nazwą „XX lat PRL w twórczości plastycznej” w 1965 roku.
W tym samym roku Wąsowska odebrała nagrodę oraz wyróżnienie na III Konkursie i Wystawie w Gdańsku, a także zdobyła wyróżnienie w II Wystawie plastyki „Złote grona” w Zielonej Górze. Również w 1966 roku jej talent został doceniony brązowym medalem na IV Ogólnopolskiej Wystawie Malarstwa i Grafiki „Bielska Jesień” w Bielsku-Białej.
W 1967 roku artystka uzyskała III nagrodę na pokonkursowej wystawie „Człowiek i praca w Polsce Ludowej” w Warszawie, a także wyróżnienia na ogólnopolskich konkursach dotyczących grafiki i rysunku. Dwa lata później powtórzyła sukces zdobywając III nagrodę na IV Ogólnopolskiej Wystawie Grafiki w Warszawie.
W latach 70. Wąsowska kontynuowała zdobywanie nagród, w tym znacznych wyróżnień w konkursach organizowanych przez różne instytucje, takie jak CRZZ. W 1975 roku artystka otrzymała nagrodę CRZZ i ministerstwa komunikacji w ogólnopolskim konkursie grafiki „Człowiek” oraz nagrody w wystawach z okazji XXX-lecia PRL.
W 1977 roku została doceniona w kilku konkursach, w tym wyróżnieniem na ogólnopolskim konkursie graficznym im. J. Gielniaka w Jeleniej Górze oraz nagrodą publiczności w Zielonej Górze. Ostatnim znaczącym sukcesem na krajowej arenie była nagroda honorowa, która została jej przyznana za małe formy grafiki podczas wystawy w Łodzi w 1991 roku.
międzynarodowe
Maria Wąsowska zdobyła również wyróżnienia na międzynarodowej scenie artystycznej. W 1972 roku podczas Międzynarodowej Wystawy Grafiki Xylon VI w Genewie otrzymała nagrodę miasta Genewy. Cztery lata później została uhonorowana wyróżnieniem na Międzynarodowym Triennale Drzeworytu Xylon VII w Szwajcarii.
W 1977 roku Maria zdobyła medal miasta Clermont-Ferrand we Francji, co stanowiło znaczący krok w jej karierze i pozwoliło jej na zaprezentowanie swojego dorobku artystycznego na arenie międzynarodowej. Jej osiągnięcia z pewnością podkreślają wyjątkowy talent artystki oraz jej duży wkład w rozwój grafiki i sztuki w Polsce i na świecie.
Prace w kolekcjach i zbiorach muzealnych w kraju
W Polsce istnieje wiele muzeów oraz galerii, które posiadają istotne zbiory związane z twórczością Marii Wąsowskiej. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
- Muzeum Narodowe w Gdańsku,
- Muzeum Narodowe w Krakowie,
- Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy,
- Muzeum Okręgowe w Grudziądzu,
- Muzeum Okręgowe w Toruniu,
- Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku,
- Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie,
- Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze,
- Państwowa Galeria Sztuki w Łodzi,
- Państwowa Galeria Sztuki i Ośrodek Edukacji Plastycznej w Toruniu „Dyptyk”,
- Biblioteka Narodowa – Zakład Zbiorów Ikonograficznych w Warszawie,
- Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu.
Bibliografia (wybór)
Oto wybór bibliografii dotyczący Marii Wąsowskiej, która obejmuje różne publikacje i prace dotyczące jej życia oraz osiągnięć.
- – Maria Wąsowska, Toruń 1998, autor: Elżbieta Wiśniewska, ISBN 83-908970-0-8,
- – Who is Who in Poland, wyd. 3, rok 2004, Encyklopedia biograficzna z życiorysem znanych Polek i Polaków, Hubners Blaues Who is Who, Verlag für Personenenzyklopädien Zug, Schweiz 2004,
- – Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004, red. Sławomir Kalembka, Toruń 2006,
- – Współczesna Grafika Polska, autor: Irena Jakimowicz, Wydawnictwo: Arkady, Warszawa, 1975, s. 221,
- – Indeks artystów plastyków absolwentów i pedagogów wyższych uczelni plastycznych oraz członków ZPAP w latach 1939–1992, praca zbiorowa, Wydawnictwo: Komitet Leksykonu Artystów Plastyków, 1994.
Przypisy
- Notowania Wąsowskiej w 1966 roku. artfacts.net. [dostęp 13.03.2022 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Tomasz Bajerski (kompozytor) | Mirosława Sędzikowska | Wojciech JarocińskiOceń: Maria Wąsowska