Tadeusz Glemma urodził się 28 października 1895 roku w Chełmży, a zmarł 7 maja 1958 roku w Krakowie. Był to wybitny polski historyk, specjalizujący się w badaniach nad historią Kościoła katolickiego. Ponadto, Glemma pełnił funkcję duchownego oraz zajmował prestiżowe stanowisko dziekana i profesora na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dzięki jego pasji do nauki i znaczącemu wkładowi w rozwój wiedzy teologicznej, zyskał uznanie jako członek Polskiej Akademii Umiejętności.
Życiorys
Tadeusz Glemma urodził się jako syn Jana, będącego kupcem, oraz Antoniny z Jankowskich. Swoje edukacyjne kroki stawiał w progimnazjum humanistycznym w Chełmży, gdzie uczęszczał w latach 1905-1908, a następnie kontynuował naukę w gimnazjum klasycznym w Chełmnie od 1908 do 1914 roku. W latach 1914-1918 kształcił się w Seminarium Duchownym w Pelplinie, gdzie 7 kwietnia 1918 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Po tym wydarzeniu rozpoczął pracę jako duszpasterz młodzieży oraz nauczyciel historii i religii w różnych szkołach podstawowych, które znajdowały się w Oliwie, Wrzeszczu i Barłożnie. Dodatkowo, pełnił funkcję sekretarza generalnego Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej na Pomorzu.
W latach 1921-1924 Glemma rozwijał swoje umiejętności, uzupełniając studia w zakresie historii i teologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie jego wykładowcami byli m.in. Władysław Semkowicz i Jan Nepomucen Fijałek. W 1924 roku obronił doktorat z teologii, którego tematem była praca pod tytułem Historiografia diecezji chełmińskiej aż po rok 1821. W tym samym czasie uczył historii i religii w gimnazjum sióstr urszulanek w Krakowie oraz pełnił rolę asystenta w Seminarium Filozofii Chrześcijańskiej UJ.
W latach 1924-1926 pracował jako nauczyciel w Kościerzynie, a od 1926 roku prowadził wykłady z historii Kościoła, patrologii oraz historii sztuki sakralnej w Seminarium Duchownym w Pelplinie. W 1929 roku powrócił na Uniwersytet Jagielloński, gdzie obronił pracę habilitacyjną zatytułowaną Stany pruskie i biskup chełmiński Piotr Kostka wobec drugiego bezkrólewia. Tego samego roku uzyskał tytuł docenta w Katedrze Historii Kościoła w Polsce, a w 1932 roku został profesorem nadzwyczajnym, obejmując kierownictwo tej katedry, które sprawował aż do 1954 roku.
Oprócz tego, Glemma wykładał historię Kościoła na Wyższych Kursach Katechetycznych sióstr urszulanek w Krakowie w latach 1932-1939 oraz pełnił funkcję dyrektora Archiwum Konsystorskiego i Archiwum Kapitulnego w Krakowie. W latach 1936-1954 był archiwariuszem wspomnianego archiwum. Jego życie zakłóciło aresztowanie, gdyż w ramach Sonderaktion Krakau został uwięziony od listopada 1939 do lutego 1940 roku w różnych miejscach, takich jak Kraków, Wrocław i Sachsenhausen. Mimo wszystko, w późniejszym czasie zaangażował się w tajne nauczanie na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Po zakończeniu II wojny światowej powrócił do pracy na Uniwersytecie, a od 1954 roku uczył w Seminarium Duchownym w Krakowie. W 1943 roku otrzymał tytuł kanonika honorowego kapituły katedralnej w Krakowie, a w latach 1946-1956 zasiadał w Sądzie Metropolitalnym. Dodatkowo, nosił tytuł szambelana papieskiego. W 1951 roku został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1934 roku aktywnie uczestniczył w pracach Komisji Historycznej PAU. Był także członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Tadeusz Glemma znalazł swoje miejsce wiecznego spoczynku na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu urszulanek.
W zakres jego badań naukowych wchodziła historia nowożytna Kościoła w Polsce oraz historia nauki i oświaty. Gromadził materiały dotyczące dziejów Kościoła, badał życie oraz działalność biskupa Piotra Kostki, a także przygotował do wydania zbiór Źródła do dziejów kościelnych Pomorza w krakowskich archiwach diecezjalnych, opublikowany w 1952 roku, oraz dokumenty nuncjatury Giulia Ruggieriego i Vincenzo Portico w Polsce. Dodatkowo, wydał korespondencję kardynała Stanisława Hozjusza oraz współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym” i „Polonia Sacra”.
Autor ponad 100 prac naukowych, do jego publikacji należą m.in.:
- Kronika benedyktynek chełmińskich 1578–1619 (1926),
- Diecezja chełmińska. Zarys historyczno-statystyczny (1928, redaktor),
- Biblioteka biskupstwa chełmińskiego w Pelplinie (1929),
- Dzieje Kościoła na Pomorzu (1930),
- Misja pruska wieku XIII (1931),
- O archiwach warmińskich we Fromborku (1931),
- Dzieje stosunków kościelnych w Toruniu (1933),
- Odzyskanie klasztoru dominikańskiego w Gdańsku w latach 1556–1568 (1939),
- Wizytacje diecezji krakowskiej z lat 1510–70 (1946),
- Z dziejów miłosierdzia chrześcijańskiego w Polsce (1947),
- Wydział Teologiczny UJ, 1937–48 (1948),
- Wydział Teologiczny UJ w latach 1795–1847 (1949).
Przypisy
- Jan WiktorJ.W. Tkaczyński Jan WiktorJ.W. (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018 r., s. 82, ISBN 978-83-233-4527-5 .
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Michał Czajkowski (duchowny) | Stefan Wincenty Frelichowski | Jerzy Gołębiewski | Roman Lewandowski (duchowny) | Sławomir OderOceń: Tadeusz Glemma